مصاحبه با عضو هیات علمی دانشگاه صنعتی کرمانشاه و استاد تراز بین المللی دکتر رضا همتی

دکتر رضا همتی، دانشیار گروه مهندسی برق دانشگاه صنعتی کرمانشاه می باشد که چند سال متوالی به عنوان پژوهشگر برتر دانشگاه صنعتی کرمانشاه برگزیده شده است. علاوه بر این ایشان در کارنامه فاخر علمی و پژوهشی خود به عنوان یک درصد دانشمند برتر جهان در حوزه مهندسی در جمع پژوهشگران پراستناد قرار گرفته اند.

دکتر رضا همتی در مصاحبه خبری خود با روابط عمومی دانشگاه:

آقای دکتر به عنوان اولین سئوال، لطفاً توضیحی در مورد بیوگرافی و سوابق علمی خود ارائه فرمائید؟ درباره ی زمینه فعالیت های خود نیز توضیح بفرمایید .

بنده متولد سال 1360 از شهرستان اسلام ­آباد غرب هستم و تحصیلات خود را در هر سه مقطع کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکتری به عنوان شاگرد اول گروه مهندسی برق به انجام رسانیدم. همچنین علاوه بر فعالیت آموزشی، سابقه کار صنعتی و اجرایی را نیز دارم. در سال های دانشجویی و دوران پس از فارغ التحصیلی سابقه حدود 6 سال کار در شرکت های پیمانکار و مشاور بخش خصوصی در شهرستان های عسلویه، جم، بندرعباس، استان خوزستان، ایلام و کرمانشاه را دارا می باشم.

حدود 12 سال است عضو سازمان نظام مهندسی کرمانشاه می باشم و در بخش طراحی و نظارت پروانه اشتغال بکار داشته و مشغول فعالیت هستم. در زمینه پژوهشی نیز تقریبا از سال دوم کارشناسی ارشد شروع به فعالیت پژوهشی نمودم و نزدیک به 14 سال است در زمینه های مختلف تحقیقاتی فعالیت پژوهشی دارم.

اینجانب در طرح های پژوهشی مختلفی در شرکت های برق منطقه ای و شرکت توزیع استان اصفهان همکاری نموده ام. در استان کرمانشاه هم در چندین طرح پژوهشی مختلف در داخل و خارج دانشگاه همکاری داشته ام. اکثر طرح های پژوهشی در زمینه کنترل و بهره برداری شبکه های برق بوده است.

همچنین در یک طرح پژوهشی بین المللی در رابطه با بهره برداری خودروهای الکتریکی با همکاری دانشگاه های دوحه قطر، کبک کانادا و کومبرا پرتغال همکاری نمودم. محل اجرای این طرح شهر دوحه در کشور قطر می باشد.

از سال 1394 به عنوان عضو هیأت علمی دانشگاه صنعتی کرمانشاه مشغول به فعالیت شدم و در حال حاضر به عنوان دانشیار گروه مهندسی برق فعالیت آموزشی دارم. علائه بر این، مدت یک سال به عنوان مدیر گروه مهندسی برق دانشگاه و از سال 1398 تا کنون به عنوان مدیر امور پژوهشی و فناوری دانشگاه در حال انجام وظیفه و خدمت به نظام مقدس جمهوری اسلامی ایران می­ باشم. 

با دانشگاه های مختلفی همکاری آموزشی و پژوهشی دارم و در این راستا با دانشگاه هایی در کشورهای پرتغال، اسپانیا، کانادا، قطر، انگلستان و ایتالیا مشغول انجام امور پژوهشی هستیم. با توجه به ارتباط موجود، امکان تبادل دانشجو و استاد با این دانشگاه ها در قالب فرصت مطالعاتی یا بازدید کوتاه مدت برای گروه برق دانشگاه صنعتی کرمانشاه وجود دارد.

اهم فعالیت­ های پژوهشی و مورد علاقه من در چند زمینه مختلف ارائه می شوند که می توان محورهای اصلی را بحث های انرژی های نو و تجدید پذیر، ذخیره سازهای انرژی و بهره برداری سیستم های قدرت دانست.

چه كتاب ها و مقالاتي از شما منتشر شده است؟

تا کنون حدود 100 مقاله توسط اینجانب در بحث های انرژی های نو و تجدید پذیر، ذخیره سازهای انرژی و بهره برداری سیستم های قدرت منتشر گردیده و در تالیف چندین کتاب بین المللی نیز مشارکت داشته ام.

اکنون خود را در چه جایگاهی ارزیابی می کنید ؟

در امر آموزش و پژوهش به واسطه پیشرفت­ های روز افزون علمی در دنیا می ­توان گفت قله­ ای وجود ندارد و همواره باید فراگرفت تا بتوان آینده سازان این مملکت را به درستی هدایت نمود و پرورش داد. بنده نیز در کسوت یک مدرس و محقق و پژوهشگر همواره تلاش نموده ­ام تا به درستی بیاموزم و آموزش دهم و سعی بنده بر آن بوده تا با هر نحو ممکن بتوانم خدمتی مفید را به جامعه و خصوصا استان کرمانشاه ارائه نمایم.

به نظر شما چه مشكلاتي در امر پژوهش وجود دارد؟رفع موانع و مشکلات پژوهشی کشور چگونه ممکن است؟ موانع پیش روی پژوهشگران برای انجام فعالیت پژوهشی چیست؟

یکی از موانع اساسی پژوهش، نبود بودجه تحقیقاتی کافی و عدم توزیع مناسب بودجه موجود در کل کشور خصوصا در استان­ های مانند کرمانشاه می ­باشد. نهادینه نشدن پژوهش حتی در دانشگاه ها موجب شده که بسیاری از دانشگاه­ ها؛ بودجه، ساختمان یا کارکنان مستقلی برای پژوهش ندارند و علی رغم توجه مسئولین و پیشرفت قابل توجه در این زمینه تا رسیدن به جایگاه مناسب راه بس طولانی را داریم. فقدان ارتباط مناسب بین دستگاه های اجرایی و تولیدکنندگان کشور با پژوهشگران در رشته های مختلف، نبود رابطه درست بین تحصیلات دانشگاهی و همچنین نداشتن ارتباط مطلوب و صحیح مراکز تحقیقاتی قلمروهای کاربردی از دیگر موانع  موجود می­ باشد و ارتباط صحیح بین دانشگاه و مراکز تحقیقاتی و صنایع خیلی تعریف‌شده نیست.

با توجه به اینکه ما اساتید آموزشی-پژوهشی هستیم لذا باید تقریبا 60 تا 70 درصد زمان خود را صرف امور آموزشی نماییم. پس می توان گفت یکی از بزرگترین مشکلات که در راستای پژوهش برای ما وجود دارد کمبود وقت می باشد. در بسیاری کشورها اساتید تحت عنوان محقق فعالیت می کنند؛ لذا تمام وقت آنها صرف پژوهش می شود که طبعاً نتایج بهتری خواهد داشت. البته بنده خودم به کار آموزشی علاقه دارم و تمایلی ندارم صرفاً کار پژوهشی انجام دهم. مشکل دیگری که وجود دارد عدم وجود دانشجویان دکتری در دانشگاه ما می باشد. چون دانشجوی دکتری می تواند در امور پژوهشی مثل یک دستیار پژوهشی به استاد کمک کند. در نهایت از لحاظ وجود آزمایشگاه های تحقیقاتی، نه تنها دانشگاه ما بلکه تقریبا تمام دانشگاه های کشور ضعیف هستند و به عنوان مثال تقریبا می توان گفت که ما در زمینه برق قدرت حتی یک مرکز تحقیقاتی پیشرفته و کامل در کشور نداریم.

برای رفع مشکلات و موانع پیش روی پژوهش، نیاز به همکاری و همفکری همه جانبه دانشگاه ­ها، دستگاه­ های اجرایی، دولت و مجلس می­ باشد. تشکیل اتاق فکرهایی متشکل از صاحب نظران و اساتید برجسته هر استان در استانداری­ ها، بررسی ریشه­ ای مشکلات پیش رو و پیگیری جدی و متعصبانه مصوبات می ­تواند در جهت پیشرفت پژوهش استان و کشور گامی موثر باشد.

چه شاخص‌هایی موجب موفقیت شما در عرصه پژوهش و انتخاب شما شد؟

واقعیت این هست که برای تبدیل شدن به یک محقق موفق، لازم است شخص تحصیلات اکادمیک را حتما گذرانده باشد و پایه های تئوری، علمی و آموزشی خود را تقویت نماید. سپس چنین شخصی می تواند در پژوهش موفق شود. یادگیری اصول رشته ای که درس می خوانند ضروری تر می باشد. بررسی وضعیت پژوهشگران برجسته جهانی و ایرانی نشان می دهد که اکثر افراد موفق در پژوهش در زمینه آموزش هم بسیار موفق بوده اند و اکثرا در مقاطع کارشناسی و کارشناسی ارشد یا شاگرد اول بوده اند یا جزو سه نفر برتر کلاس بوده اند. در واقع کسی که از لحاظ آموزشی خود را تقویت نکند، اصولا امکان اینکه تبدیل به یک پژوهشگر قوی شود، وجود ندارد، مگر در موارد نادر. البته توجه به این نکته ضروری است که پژوهش با صنعت و بازار کار تفاوت دارد؛ شاید یکنفر در آموزش موفق نباشد اما در بازار کار و صنعت موفق شود که نمونه این امر در جهان و ایران وجود دارد. اما در پژوهش چنین امری وجود ندارد و امکان تبدیل شدن به یک دانشمند و پژوهشگر کلاس جهانی بدون آشنایی و تسلط به اصول آموزشی و علمی غیر ممکن است.

پژوهشگران برتر دانشگاه بر اساس چه معیار هایی انتخاب می شوند؟

پژوهشگران برتر دانشگاه هر ساله بر اساس آئین ­نامه انتخاب پژوهشگران برتر عضو هیأت علمی تعیین می­ گردند. در این آئین ­نامه شاخص ­های پژوهشی مانند مقالات، طرح­ های پژوهشی، کتب، ثبت اختراعات، فعالیت­ های فناورانه و ... عضو هیأت علمی متقاضی در یک سال پژوهشی گذشته بررسی و امتیازدهی می ­گردد. سپس نتایج نهایی پس از داوری نهایی در شورای پژوهشی دانشگاه اعلام و افراد منتخب معرفی می ­شوند.

آیا در عرصه پژوهش، دانشگاه جایگاه خوبی در سطح بین‌المللی و منطقه‌ای به دست آورده‌ است؟

با توجه به آمارهای موجود، دانشگاه صنعتی کرمانشاه در سطح کشور و منطقه از جایگاه مطلوبی برخوردار است؛ اما به منظور حفظ و ارتقاء این جایگاه و همچنین کسب جایگاه بین ­المللی نیاز به تلاش و همکاری همه جانبه می ­باشد. دستگا­های اجرایی، استانداری، مسئولین دانشگاه، اعضای هیأت علمی و دانشجویان هر یک سهم به سزایی در این امر می­ توانند داشته باشند.

چه طرح و نقشه ای برای آینده دارید که با اهداف دانشگاه همگون باشد؟

بنده نیز به عنوان عضوی از مجموعه دانشگاه در سه عرصه آموزشی، پژوهشی و اجرایی همکاری مقتضی را خواهم داشت. در امور آموزشی که هدف بنده ارتقاء سطح کیفی دانش آموختگان و انتقال تجارب به ایشان است. در حوزه پژوهشی نیز تلاش در جهت برقراری ارتباطات بین ­المللی بیشتر خواهم نمود. در حوزه اجرایی نیز با ارائه راهکارهای عملی و قابل اجرا پیشنهاداتی را به مسئولین دانشگاه ارائه و در جهت نیل به اهداف میان مدت و بلندمدت دانشگاه همکاری و پیگیری مقتضی را می­ نمایم.

توصیه شما برای موفقیت جوانان، دانشجویان و پژوهشگران چیست؟ و کلام آخر چنانچه درد و دلی دارید بفرمایید.

با تشکر از وقتی که در اختیار بنده قرار دادید. توصیه به دانشجویان این هست که در علم و آموزش و پژوهش دنبال راه های میان بر و سریع نباشند و چنین چیزی در عرصه علم وجود ندارد. تنها را موفقیت علمی برنامه ریزی بلند مدت و مطالعه و آموزش با کیفیت بالا می باشد. برنامه ریزی کوتاه مدت هم لازم هست ولی طبعا در کوتاه مدت نمی توان موفق شد. اگر هدف تبدیل شدن به یک پژوهشگر و یا دانشمند در کلاس جهانی هست باید دیدگاه شخص عوض شود و زمان خود را وقف این راه نماید. واقعیت این هست در این زمینه مانند کلاس کنکور و کلاس تقویتی و سایر کلاس ها و دوره هایی که ما هر روزه تبلیغات آنها را می بینیم، امکان اینکه شخصی به صورت کوتاه مدت چند دوره شرکت کند و سپس موفق شود وجود ندارد. برای پیشرفت در این راه باید شخص عمر خود را در کتابخانه ها و آزمایشگاه ها بگذراند و هیچ راه دیگری وجود ندارد.

از مسئولین استان انتظار آن می ­رود که با پشتکار و جدیت بیشتر پیگیر رفع مشکلات و کمبودهای این استان باشند و در جهت محرومیت­ زدایی آن تلاش بیشتری نمایند. در این راستا به کارگیری تفکر خلاق اساتید و نخبگان دانشگاهی گامی موثر خواهد بود.

با سپاس از

دکتر رضا همتی، دانشیار گروه آموزشی مهندسی برق دانشگاه صنعتی کرمانشاه

زمستان 1400